Tag: referendum

Wiv-referendum: het ‘vreemde effect’ van de kiezersopkomst

“If you are guided by opinion polls you are not practicing leadership – you are practicing followership,” zei de Britse premier Margaret Thatcher ooit over de invloed van opiniepeilingen op de politiek. Dat klinkt inspirerend, maar anno 2018 lijken media en politici niet meer te weten wat zij zonder opiniepeilingen moeten. Dankzij peilingen kunnen tv-zenders, kranten en tijdschriften vat krijgen op de veranderende opvattingen van kiezers en hier hun berichtgeving op aanpassen. Dankzij de accurate exitpolls op de uitslagenavond kon de NOS op 21 maart een avondvullend programma maken over de gemeenteraadsverkiezingen.

Toch, wie de peilingen voor het referendum over de nieuwe Wet op inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv-referendum) volgde, zal op de uitslagenavond verbaasd hebben opgekeken. Hoe kwam het dat peilers de overwinning van het nee-kamp niet hebben zien aankomen? En hebben voorstanders van de Wiv in de Tweede Kamer zich te weinig met het publieke debat bemoeid en hielden zij zich ‘strategisch stil’ omdat zij vertrouwden op de trend in de peilingen?

Lees “Wiv-referendum: het ‘vreemde effect’ van de kiezersopkomst” verder

Geen extra investeringen in opkomstbevordering gemeenteraadsverkiezingen

Foto: affiches bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 in Brede. De huidige fractievoorzitter Klaas Dijkhoff was destijds lijsttrekker van de VVD Breda. Copyright: Flickr.com, CC-licentie, Photo RNW.org.

Ondanks het dieptepunt bij raadsverkiezingen van 2014 met een landelijke opkomst van 54 procent, blijven extra investeringen bij de meeste gemeenten uit. Dat blijkt uit een rondvraag van Niet-stemmer.nl onder de 40 grootste gemeenten van Nederland. Driekwart van de gemeenten geeft aan evenveel of minder financiële middelen vrij te maken voor een opkomstbevorderende campagne als in 2014. Gemeenten wijzen daarbij op een onderzoek van de Tilburg University. Hieruit blijkt dat de overheid eigenlijk maar weinig kan doen om de opkomst te bevorderen.

Verschillen tussen Oss en Den Haag

De gemeente Oss is één van de uitzonderingen op de regel. Al in 2016 sprak de gemeenteraad over een zes-stappenplan met de ambitie om de hoogste opkomst van de provincie Noord-Brabant te halen. In 2014 ging slechts 41,3 procent van de Ossenaren naar de stembus. De gemeente Oss verdubbelt daarom het aantal stemlokalen en wil scholen/onderwijs inzetten voor een hogere opkomst.

In Den Haag investeert de raad juist minder dan in 2014. De gemeente richt zich bij de opkomstbevordering ook niet langer op bepaalde doelgroepen, zoals expats of first time voters. “Dat is een politieke afweging van de raad”, verklaart een woordvoerder. Een meerderheid van de Haagse partijen voelt weinig om de 40.000 expats met informatie in hun eigen taal te informeren over de gemeenteraadsverkiezingen. In 2014 gebeurde dat nog wel en besteedde de gemeente zo’n 370.000 euro aan een campagne om expats en jonge Hagenaars in de stad naar de stembus te bewegen. Ook vond er een verkiezingsfestival plaats. “Hoewel het een heel leuk event was met allerlei muziekoptredens, bleef het effect op de opkomst onduidelijk”, geeft de woordvoerder aan. In Den Haag lag de opkomst destijds op 48,5 procent, in 2010 was dit nog 52,9 procent. Lees “Geen extra investeringen in opkomstbevordering gemeenteraadsverkiezingen” verder

Nederlandse gemeenten organiseerden al bijna 200 lokale referenda

De Tweede Kamer behandelt komende week de intrekkingswet voor het raadplegend referendum. In de nieuwste podcast Haagse Zaken van NRC komt voorbij dat Nederland op lokaal niveau al meer dan honderd jaar ervaring heeft met het referenduminstrument. Dat is opvallend lang. Tegenstanders wijzen meestal alleen op de ervaringen met de raadplegende referenda over het associatieverdrag met Oekraïne (2016) en het Europees grondwettelijk verdrag (2005) als argument om het referendum af te schaffen. Lees “Nederlandse gemeenten organiseerden al bijna 200 lokale referenda” verder