In de Nederlandse media zijn de afgelopen jaren diverse verhalen verschenen over niet-stemgedrag en onderwerpen die hier indirect mee samenhangen. Enkele aanbevelingen:
- Volgens sommige media ging het belangrijkste gevecht tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2012 tussen tussen Mark Rutte, Diederik Samsom en Emile Roemer. Maar buiten bleef dat de grootste partij al lang vast stond: de partij van de niet-stemmers. In dit artikel uit De Groene Amsterdammer (5 september 2012) brengt journaliste Yvonne Zonderop het taboe ‘niet-stemmen’ in kaart. Daarvoor sprak ze onder meer met politicoloog Kees Aarts.
- Wat kunnen gemeenten in hun communicatie doen om de opkomst bij de raadsverkiezingen te verbeteren? In deze grondige studie geven onderzoekers van de Tilburg University een helder, maar misschien wat onbevredigend antwoord. Aan de andere kant betoogt de studie dat structurele communicatie – buiten de verkiezingstijd om – burgers een groter gevoel van verbondenheid kan geven aan hun woonplaats en daarmee aan de opkomst.
- Staat de Nederlandse democratie onder druk door het toegenomen wantrouwen van burgers naar de politiek? Is er sprake van een kloof? In De wankele democratie (2014) geven drie politicologen een (wetenschappelijk) antwoord op deze vragen. Zij betogen overtuigend dat het dominante beeld van een ‘kloof’ tussen de politiek en de burger geen recht doet aan het debat. Nederlanders geloven in democratie als systeem, maar zij wantrouwen in toenemende mate de ‘poppetjes’ in het systeem.
- Deze aanbeveling valt eerder in de categorie kijkmateriaal. Het International Institute for Democracy and Electoral Assistance verzamelt de opkomstcijfers van alle parlementaire verkiezingen in de wereld. Op de website staan ook enkele rapporten met de conclusies die op basis van al deze cijfers kunnen worden getrokken. Wat is bijvoorbeeld de invloed van analfabetisme op de opkomst? In welke landen gaan er meer vrouwen dan mannen naar de stembus?
- Tot slot een eigen bijdrage: voor De Correspondent zocht ik uit of het ‘landelijker’ maken van de Provinciale Statenverkiezingen bijdraagt aan een hogere kiezersopkomst.